Ubiegając się o niemiecki zasiłek rodzinny Kindergeld, wielu Polaków popełnia błędy, które prowadzą do opóźnień, a nawet odmowy przyznania świadczenia. Proces wydaje się prosty, jednak niemiecka administracja skarbowa i Familienkasse wymagają precyzji, kompletności dokumentów oraz udowodnienia określonych faktów dotyczących zatrudnienia i sytuacji rodzinnej. Niektóre błędy wynikają z braku znajomości przepisów, inne – z niedokładności przy wypełnianiu formularzy.
Poniżej znajdziesz kompleksowe omówienie najczęstszych pomyłek popełnianych przy składaniu wniosków o Kindergeld, wraz z praktycznymi wskazówkami, jak ich uniknąć.
Brak niezbędnych dokumentów
Jednym z najczęstszych powodów odrzucenia wniosku jest brak wymaganych załączników. Familienkasse nie rozpatruje niekompletnego wniosku, a każda brakująca strona, podpis czy tłumaczenie może wydłużyć proces o wiele tygodni.
Do podstawowych dokumentów wymaganych przy składaniu wniosku należą:
- formularz KG1 (wniosek o zasiłek rodzinny),
- kopia dowodu osobistego lub paszportu wnioskodawcy,
- akty urodzenia dzieci,
- zaświadczenie o nauce dziecka (jeśli ukończyło 18 lat),
- potwierdzenie zatrudnienia lub prowadzenia działalności gospodarczej w Niemczech,
- formularze E401 i E411 (informacje o rodzinie i świadczeniach w Polsce),
- niemiecki numer podatkowy (Steuer-ID).
Wszystkie dokumenty wystawione w języku polskim muszą być przetłumaczone na język niemiecki przez tłumacza przysięgłego.
Aby uniknąć problemów, warto sporządzić listę wszystkich wymaganych załączników i upewnić się, że wniosek zawiera każdy z nich. Brak jednego formularza może spowodować, że urząd odrzuci lub odłoży rozpatrzenie sprawy.
Nieczytelne lub błędnie wypełnione formularze
Wniosek o Kindergeld musi być wypełniony czytelnie, najlepiej drukowanymi literami, i w języku niemieckim. Urzędnicy nie poprawiają błędów – błędnie wypełnione pola są traktowane jako brak danych.
Częstym problemem są również błędy w numerach identyfikacyjnych, takich jak BSN (w przypadku osób, które pracowały wcześniej w Holandii) lub Steuer-ID. Niepoprawne dane mogą doprowadzić do błędnej identyfikacji wnioskodawcy i opóźnić wypłatę zasiłku.
Jeśli nie jesteś pewien, jak wypełnić poszczególne rubryki, warto skorzystać z pomocy tłumacza lub doradcy podatkowego. Wypełnienie formularza na podstawie domysłów to jeden z najczęstszych błędów popełnianych przez wnioskodawców.
Brak potwierdzenia sytuacji rodzinnej
Familienkasse weryfikuje, czy wnioskodawca rzeczywiście utrzymuje dzieci, na które ubiega się o świadczenie. Dlatego niezbędne jest przedstawienie dokumentów potwierdzających sytuację rodzinną, zwłaszcza jeśli dzieci mieszkają poza Niemcami – np. w Polsce.
Często wnioskodawcy zapominają o zaświadczeniach wydawanych przez polskie urzędy (ZUS, urząd gminy, MOPS), które potwierdzają, że w Polsce nie pobierane są inne świadczenia rodzinne lub że świadczenia są niższe niż niemiecki Kindergeld. Brak takich dokumentów może skutkować odmową przyznania zasiłku lub jego wypłatą tylko częściowo.
Nieprawidłowy adres lub dane kontaktowe
Wielu Polaków popełnia błąd, podając nieaktualny adres zamieszkania w Niemczech lub w Polsce. Familienkasse wysyła decyzje i wezwania do uzupełnienia dokumentów listownie, dlatego błędny adres może spowodować, że korespondencja nie dotrze do wnioskodawcy.
W efekcie wniosek może zostać uznany za nierozpatrzony lub odrzucony z powodu braku reakcji. Warto zawsze aktualizować dane kontaktowe i poinformować urząd o każdej zmianie miejsca zamieszkania.
Brak numeru konta bankowego w systemie SEPA
Kindergeld jest wypłacany tylko na konto w systemie SEPA, które obsługuje przelewy międzynarodowe w euro. Wnioskodawcy często podają konto w polskim banku, które nie jest przystosowane do odbioru przelewów z zagranicy, lub mylą numer IBAN.
Najlepiej założyć konto w Niemczech lub upewnić się, że rachunek w Polsce obsługuje przelewy z Familienkasse bez dodatkowych komplikacji.
Brak zgłoszenia zmian w sytuacji rodzinnej
Po przyznaniu zasiłku Kindergeld, wnioskodawca ma obowiązek informować urząd o wszelkich zmianach, które mogą mieć wpływ na prawo do świadczenia. Obejmuje to:
- zmianę miejsca pracy,
- zakończenie zatrudnienia w Niemczech,
- zmianę miejsca zamieszkania,
- zakończenie nauki przez dziecko,
- narodziny kolejnego dziecka,
- uzyskanie innych świadczeń rodzinnych w Polsce.
Niepowiadomienie Familienkasse o takich zmianach może skutkować koniecznością zwrotu nienależnie pobranych świadczeń, a nawet karą finansową.
Nieudokumentowanie zatrudnienia
Wnioskodawca musi udowodnić, że rzeczywiście pracuje lub pracował w Niemczech. Zdarza się, że osoby zatrudnione na krótki okres nie przedstawiają kompletu dokumentów potwierdzających zatrudnienie – np. kopii umowy o pracę, odcinków wypłaty (Lohnabrechnung) lub potwierdzenia opłacenia składek na ubezpieczenie społeczne.
Bez tych dowodów Familienkasse może uznać, że wnioskodawca nie posiada tytułu prawnego do otrzymania świadczenia.
Złożenie wniosku po terminie
Choć wniosek o Kindergeld można złożyć w dowolnym momencie, prawo do wypłaty działa tylko wstecz – maksymalnie za 6 miesięcy przed datą złożenia kompletnego wniosku. Wiele osób mylnie sądzi, że można odzyskać świadczenie za cały rok wstecz, co niestety nie jest możliwe.
Aby uniknąć utraty części należnych środków, wniosek należy złożyć jak najszybciej po podjęciu pracy w Niemczech lub po narodzinach dziecka.
Nieczytelne lub nieprzetłumaczone zaświadczenia
Urzędnicy w Familienkasse nie analizują dokumentów sporządzonych w języku polskim bez tłumaczenia. Jeśli przesłane zaświadczenia, akty urodzenia czy potwierdzenia nauki dziecka nie zostały przetłumaczone przez tłumacza przysięgłego, urząd uzna je za nieważne.
Należy również zadbać o czytelność kopii – rozmazane skany lub zdjęcia dokumentów z telefonu często powodują odrzucenie wniosku.
Wniosek złożony do niewłaściwego urzędu
W Niemczech działa wiele oddziałów Familienkasse, a właściwy urząd zależy od miejsca pracy lub siedziby pracodawcy. Błędem jest wysyłanie wniosku do dowolnego urzędu, co prowadzi do przekierowania dokumentów i wydłużenia czasu oczekiwania.
Najlepiej przed wysłaniem wniosku sprawdzić właściwy adres jednostki odpowiedzialnej za region zatrudnienia.
Nieprawidłowe dane dotyczące dziecka
Niektóre wnioski zawierają błędy w danych dzieci – np. literówki w imieniu, błędną datę urodzenia lub niezgodność numeru aktu urodzenia z dokumentami urzędowymi. W takich przypadkach urząd musi zweryfikować dane, co opóźnia cały proces.
Przed złożeniem wniosku należy dokładnie porównać informacje wpisane w formularzu z dokumentami źródłowymi.
Niewłaściwe pełnomocnictwo
Osoby, które korzystają z pomocy pośredników lub biur rozliczeniowych, często zapominają dołączyć podpisanego pełnomocnictwa (Vollmacht). Bez tego dokumentu urząd nie udzieli informacji osobie trzeciej ani nie prześle jej decyzji w sprawie.
W przypadku korzystania z pomocy biura należy zawsze podpisać i przesłać oryginał upoważnienia, aby uniknąć opóźnień w komunikacji z Familienkasse.
Jak uniknąć błędów przy składaniu wniosku
Aby zwiększyć szansę na szybkie i pozytywne rozpatrzenie wniosku o Kindergeld:
- przygotuj kompletny zestaw dokumentów jeszcze przed wysyłką,
- korzystaj z aktualnych formularzy dostępnych na stronie Bundesagentur für Arbeit,
- tłumacz wszystkie polskie dokumenty na język niemiecki,
- podpisz każdą stronę formularza w wyznaczonych miejscach,
- wysyłaj wniosek listem poleconym z potwierdzeniem odbioru,
- regularnie sprawdzaj korespondencję i reaguj na wezwania z Familienkasse.
Zastosowanie się do tych zasad pozwala uniknąć problemów i znacząco przyspieszyć wypłatę świadczenia.
Kindergeld to wsparcie, które realnie odciąża budżet rodzinny. Wystarczy dokładność, kompletność dokumentacji i znajomość podstawowych procedur, by wniosek został rozpatrzony szybko i bez komplikacji.
